Slaapstoornissen welke symptomen horen daarbij?

Bas en Jenneke
27 juni 2021

Slaapstoornissen welke symptomen horen daarbij? Slecht slapen is niet iets waar je snel over begint. Hierdoor lijkt het misschien alsof bijna iedereen goed slaapt, maar dit is dus absoluut niet waar. Goed slapen is niet zo vanzelfsprekend.

Iedereen slaapt weleens een nachtje een week of een paar weken wat slechter. Dat kan komen door bijvoorbeeld stress of een drukke periode. Onvoldoende en slecht slapen heeft enorme invloed op je dagelijkse leven. Het lukt je dan gewoonweg niet meer om de dag door te komen, laat staan dat je nog productief bent. Het heeft impact op je thuissituatie, werk en je sociale leven. Die slaapproblemen kan je dan meestal oplossen door een verandering in leefstijl.

Het wordt echter een ander verhaal als je slecht blijft slapen. Als je vaker dan 3 keer in de week en langer dan 3 maanden slecht slaapt spreek je van een slaapstoornis. Het belemmert dan je functioneren in het dagelijks leven. Goed en voldoende slapen horen bij een gezond leven. Je kan immers niet zonder slaap.  

Maar wat kan je precies doen tegen een slaapstoornis? In dit artikel lees je wat een slaapstoornis is, welke soorten slaapstoornissen er zijn, de bijbehorende symptomen en wat je hieraan kan doen. 

Wil je hier meer over weten? Lees snel verder!

Kijk hier de video van deze blog! 

Dit artikel bevat affiliate links.

Als je iets koopt via een van deze links betaal je niet meer, maar krijgen wij wel een kleine commissie

 

Wat is een slaapstoornis?

Je spreekt dus van een slaapstoornis als je al een lange tijd slecht slaapt. Dat wil zeggen als je langer dan 3 maanden en voor minimaal 3 dagen per week slecht slaapt en het je dagelijks functioneren beïnvloed. Je hebt dus moeite om je dagelijkse bezigheden op een juiste manier uit te voeren. Bij een slaapstoornis slaap je te weinig of juist te veel. Ook kan er ongewoon gedrag plaatsvinden tijdens de slaap zoals: slaapwandelen of tandenknarsen.

Overdag ondervind je dan problemen zoals: moeheid, prikkelbaar zijn, verminderd concentratievermogen en problemen met je geheugen. Slaapstoornissen komen niet alleen veel voor bij volwassenen, maar ook bij kinderen. Daarnaast hebben vrouwen twee keer zo veel last van slaapproblemen dan mannen. Ook is het een gegeven dat wanneer je ouder wordt de slapeloosheid ook vaak toeneemt.

Slaapstoornissen kunnen een primair of een secundair karakter hebben. Wanneer een slaapstoornis primair is dan is er geen sprake van een lichamelijk of psychisch probleem. Terwijl er bij secundaire stoornissen juist wel sprake is van een lichamelijk probleem, zoals bijvoorbeeld: reuma of kanker wat (veel) pijn geeft. Bij een psychisch probleem kan je denken aan angst of depressie, daarbij ben je minder waakzaam en alert. 


 

De meest voorkomende slaapklachten zijn:

  • overdag erg moe en slaperig zijn;
  • te weinig slapen;
  • vaak wakker worden in de nacht en te lang wakker zijn;
  • teveel slapen;
  • in de ochtend vaak veel te vroeg wakker worden.

Slaapstoornissen: welke symptomen horen daarbij?

Insomnie oftewel slapeloosheid kan je onderverdelen in acute slapeloosheid en chronische slapeloosheid. Wanneer je klachten langer dan 3 maanden aanhouden voor meer dan 3 keer per week dan heb je al te maken met chronische slapeloosheid. 

De symptomen die horen bij insomnie zijn: 

  • je hebt moeite met in slaap vallen;
  • in de nacht wordt je meerdere keren wakker en dan heb je moeite om weer verder te slapen;
  • je wordt te vroeg wakker in de ochtend.

Hypersomnie is een slaapstoornis waarbij je extreem veel last hebt van slaperigheid ondanks dat je in de nacht goed slaapt. 

De symptomen zijn: 

  • je niet uitgeslapen en uitgerust voelen, ondanks dat je een nacht van minstens 9 uur maakt;
  • overdag val je in slaap;
  • als je plotseling waker wordt heb je moeite met ontwaken. 
  • de bekendste vorm is narcolepsie, dat is een slaapstoornis waarbij je last hebt van slaapaanvallen gedurende de dag. Deze slaapaanvallen treden vaak op in rustige omstandigheden of passieve bezigheden zoals een vergadering. Vaak gebeurt dit in combinatie met kataplexie, dit zijn korte spierverslappingen waarbij je de controle over je spieren verliest. Een aanval wordt uitgelokt door bijvoorbeeld: hard lachen of woede. Een aanval duurt vaak enkele seconden. 

Parasomnie is een slaapstoornis waarbij je in je slaap bepaald ongewoon gedrag vertoont. Je bent je er totaal niet bewust van. De meest voorkomende slaapstoornissen met hun symptomen zijn: 


  • slaapwandelen oftewel somnambulisme is een slaapstoornis waarbij je het bed uitgaat. Je kan gaan zitten, staan en/of rondlopen. Ook kan je tijdens het slaapwandelen dingen in huis verplaatsen. Het kunnen routine dingen zijn die je overdag ook doet. Slaapwandelen treed op in de diepe slaap. De symptomen zijn:
    • een wazig of starende uitdrukking;
    • ogen zijn geopend maar je kunt geen contact maken;
    • gemompel;
    • wakker maken gaat moeilijk;
    • de coördinatie is slecht;
    • inschattingsvermogen is laag. Dit zorgt vaak voor vermoeidheid overdag en kan ook voor angst zorgen.


  • nachtangst oftewel pavor nocturnus is een nachtangst waarbij je tijdens je slaap plotseling overeind komt. 
    • je kan dan gaan gillen, huilen en zweten. Ook heb je vaak last van een snelle ademhaling en een hoge hartslag. Het kan zijn dat je erg angstig bent en denkt dat er iets of iemand is die je kwaad wilt doen. Je kunt ook driftig worden en gaan slaan of schoppen als iemand je eruit wilt halen. Vaak slaap je weer verder en kan je er de volgende ochtend niets meer van herinneren. Als je wel wakker wordt tijdens een nachtangstaanval dan voel je je gedesoriënteerd en verward. Vaak komt nachtangst voor aan het begin van de nacht en komt het vaker voor bij kinderen dan volwassenen.  


  • nachtmerries kunnen erg angstige dromen zijn. Doordat je nachtmerries over alles kan gaan wat je als eng ervaart bevatten nachtmerries heftige emoties. Van een achtervolging, een moord tot   vallen van een grote hoogte. De symptomen zijn:
    • wakker schrikken;
    • schreeuwen;
    • zweten;
    • verhoogde hartslag;
    • versnelde ademhaling;
    • angstig;
    • verdrietig;
    • woede. Hierdoor slaap je slecht en ben je overdag moe. Daarbij is de angst om weer een nachtmerrie te krijgen aanwezig en zal ervoor zorgen dat je daardoor nog slechter gaat slapen.


  • Tandenknarsen ook wel Bruxisme genoemd. Tandenknarsen is wanneer je heel hard met je tanden en kiezen over elkaar heen schuurt en dat veroorzaakt een hard schurend geluid. Meestal als je slaapt ga je tandenknarsen. 
    • je hebt vaak last van pijnklachten in de kaak, hoofdpijn, nek en schouderpijn doordat de spieren van je gezicht vaak erg gespannen zijn. Ook bijtranden aan de binnenkant van je wangen, versleten tanden en pijn in je kaken komen vaak voor.


  • REM-sleep behaviour disorder is een slaapstoornis die voor komt bij kinderen en volwassenen. Normaal als je droomt in de REM-slaap zijn je spieren verlamd. Dat zorgt ervoor dat je tijdens het dromen niet wild om je heen slaat met je armen en benen. Maar tijdens de Rem-sleep behaviour disorder zijn je spieren niet verlamd waardoor je de bewegingen in je droom ook daadwerkelijk maakt.
    •  er bestaat veel variatie in de ernst van de symptomen en de meeste symptomen doen zich voor in de tweede helft van de nacht. Dit komt omdat je meer REM-slaap krijgt in de tweede helft. Vaak komt het meerdere keren in de nacht voor en beweeg je armen en benen. Je hebt je ogen dicht en vaak komt er ook geluid vrij. Daarbij is het vaak vervelend voor diegene die naast je ligt. Je bent meestal niet vermoeid door deze slaapstoornis.


  • Ademhalingsstoornissen zijn slaapstoornissen waarbij je moeite hebt met ademen tijdens de slaap. Dit heeft veel consequenties voor je nachtrust. Een goede ademhaling is erg belangrijk om goed te slapen. De meest voorkomende ademhalingsstoornis is slaapapneu. Bij slaapapneu stopt je ademhaling meerdere keren per nacht voor meer dan 10 seconden. De symptomen zijn: luid snurken, overdag slaperig zijn, hoofdpijn, snel geïrriteerd en niet uitgerust wakker worden. Als je slaapapneu hebt merk je dat zelf niet.


  • Circadiane ritmestoornis is een slaapstoornis waardoor je biologische klok is ontregeld. Het is een verstoring in je slaap- en waak ritme. Vaak komt dit door een jetlag of het werken in ploegendiensten. De symptomen zijn:
  • moeite hebben om wakker te blijven;
  • moeite hebben om wakker te worden.
  • Restless Leg Syndroom ook wel rusteloze benen genoemd. Als je hieraan lijd dan heb je veel onrust in je benen. Je voelt vaak een branderig gevoel, en een drang om je benen te bewegen. Als je beweegt gaat het gevoel namelijk weg. Stop je met bewegen dan komt het vervelende gevoel weer terug. De symptomen van RLS zijn: een onweerstaanbare drang om te bewegen, onrust en jeuk in de benen, als je beweegt verlicht dat het akelige gevoel en de drang om te bewegen zijn in de avond en nacht het ergst.



Wil je meer weten over slapeloosheid? Check dan onze blog: 



De 15 beste tips voor slapeloosheid!



Wat is de oorzaak van slaapstoornissen?

Er zijn verschillen slaapstoornissen en dus ook meerdere oorzaken.

  1. stress is vaak dé boosdoener van veel slaapstoornissen. Door al dat piekeren en malen raak je enorm gestrest, wat ervoor zorgt dat je continu alert bent. Wat je juist nodig hebt om goed te slapen is een ontspannen lichaam en geest. Je kan stress ervaren door bijvoorbeeld: geldzorgen, verhuizing, scheiding, ziekte of het overlijden van een dierbare;
  2. een ongezonde leefgewoonte draagt bij aan slecht slapen. Wanneer je veel cafeïne tot je neemt zoals het drinken van koffie voor het slapen gaan, ga je slechter slapen. Dit geldt ook voor roken. Als je alcohol drinkt zal je waarschijnlijk wel sneller in slaap vallen, maar daar staat tegenover dat je ook veel eerder wakker wordt en niet goed in je diepe slaap komt. Het eten van te zware maaltijden zorgt ervoor dat je lichaam eerst druk bezig is met het verteren. Hierdoor kan je niet ontspannen gaan slapen. Maar wanneer je te weinig eet en dus met een lege maag naar bed gaat zal je ook problemen ondervinden met slapen;
  3. wanneer er een trauma plaatsvind door bijvoorbeeld het overlijden van een dierbare, een ongeluk, inbraak of overval kan dat leiden tot nachtmerries, wat weer kan resulteren in slaapstoornissen;
  4. leeftijd kan ook een oorzaak zijn van een slaapstoornis, Oudere mensen gaan vaak wat minder slapen en overdag wat meer dutjes doen. Ook wordt er dan minder diep geslapen en vallen ouderen mensen moeilijk in slaap;
  5. neurologische aandoeningen zijn vaak de oorzaak bij narcolepsie;
  6. je hebt ook lichamelijke aandoeningen die zorgen voor pijn en/of jeuk. Voorbeeld zijn: hoge of lage bloeddruk, hartritmestoornissen, hersenaandoeningen of slaapapneu;
  7. hormonale aandoeningen zoals een schildklieraandoening;
  8. psychische aandoeningen zoals een depressie, verslaving of een angststoornis;
  9. ook kunnen medicijnen invloed hebben op het centraal zenuwstelsel en daardoor de slaap beïnvloeden.


Wat zijn de gevolgen van een slaapstoornis?

De gevolgen van een slaapstoornis kunnen erg ingrijpend zijn voor zowel de korte als lange termijn. Op de korte termijn kan je deze gevolgen ervaren:

  • hoofdpijn;
  • moeheid;
  • korter lontje;
  • futloos zijn;
  • minder concentratievermogen.

Op de lange termijn zullen de gevolgen een enorme impact hebben op je gezondheid namelijk:

  • stemmingswisselingen;
  • een slechter geheugen;
  • een verminderede alert en waakzaamheid wat de kans op ongelukken kan vergroten;
  • meer kans op depressie;
  • verhoogde kans op dementie;
  • meer kans op hart- en vaatziekten;
  • een grote kans op diabetes 2;
  • obesitas.



Wat kun je doen tegen een slaapstoornis?

  1. wanneer je last hebt van slaapproblemen is het verstandig om een afspraak te maken met de huisarts. Samen kan je er dan achter komen wat de oorzaak is en aan de hand daarvan een plan van aanpak maken. De huisarts kan je ook doorverwijzen naar een slaapcoach die samen met jouw kijkt naar aanpassingen in slaaphygiëne. Wanneer de huisarts een vermoeden heeft van een slaapstoornis en /of de klachten zeer hevig zijn kan de huisarts je doorverwijzen naar een slaapcentrum waar ze met verschillende onderzoeken en metingen een goed beeld kunnen vormen van je slaapgedrag. Aan de hand daarvan kan een behandelplan worden opgesteld;
  2. het bijhouden van een slaapdagboek zodat je inzicht krijgt in je slaapgedrag. Gedurende een periode hou je iedere dag bij hoe laat je naar bed gaat, hoe vaak je wakker wordt in de nacht en hoe laat je in de ochtend wakker wordt. Ook is het belangrijk om te weten wat je precies overdag doet net voor het slapen gaan. Op deze manier krijg je inzicht in je slaappatroon en kan je zien op welke punten je kan verbeteren zodat je weer een goede nachtrust terug kunt krijgen;
  3. vaak kan er door een verandering in levensstijl al een ander slaappatroon worden verkregen. De voorbereiding van een goede nachtrust begint namelijk al op de dag. Door bijvoorbeeld niet teveel dutjes te doen of teveel koffie te drinken. Door goede slaaphygiëne toe te passen en op je voeding en beweging te letten zal je slaappatroon veranderen;
  4. er worden door huisartsen vaak te snel medicijnen voorgeschreven voor slaapproblemen. Alleen nemen de medicijnen niet de oorzaak van je slaapstoornis weg. Je zal alleen op dat moment beter door de medicatie kunnen slapen. Het vervelende van die medicijnen is dat ze erg verslavend werken en veel bijwerkingen hebben. Je kunt dan denken aan temazepam als kortdurend slaapmiddel en bijvoorbeeld diazepam als langdurend slaapmiddel;
  5. cognitieve gedragstherapie is een therapie die erg effectief is als je last hebt van een slaapstoornis. Bij cognitieve gedragstherapie wordt gedragstherapie en gesprekstherapie gecombineerd. Deze therapie richt zich op je denkpatronen, het leert je om anders tegen problematische situaties aan te kijken en er anders mee om te gaan. Deze vorm van therapie beïnvloedt je gedrag, gedachten en gevoel. Door op een andere manier tegen een situatie aan te kijken verandert je gevoel en uiteindelijk dus je gedrag; 
  6. chronotherapie en lichttherapie kunnen goed helpen bij een Circadiane ritme stoornis. Bij deze slaapstoornis is de biologische klok ontregeld. Met chronotherapie verplaats je dagelijks de slaap- en waaktijden door later naar bed te gaan en ook weer later op te staan. Hier ga je mee door tot je slaap-waakritme weer normaal is. Bij lichttherapie wordt gebruik gemaakt van helder kunstlicht dat je kan vergelijken met daglicht. 

 


19 tips om de kwaliteit van je slaap te verbeteren!

Deze tips kan je gelijk toepassen in de praktijk om de kwaliteit van je slaap te verbeteren.  


✅ zorg voor voldoende daglicht overdag. Het daglicht bevordert de aanmaak van melatonine je slaaphormoon;
✅ hou een slaapdagboek bij. Daarin schrijf je op hoe laat je naar bed gaat, hoe vaak je wakker wordt in de nacht, hoe laat je op staat etc. Hierdoor kan je inzicht krijgen waar het eventueel mis gaat in je slaappatroon;
✅ zorg voor een goed slaap-waak ritme. Ga op dezelfde tijd naar bed en sta ook weer op dezelfde tijd op. Zo zorg je ervoor dat je biologische klok goed wordt ingesteld;
✅ een vast avondritueel helpt om af te schakelen van de dag en je voor te bereiden op de nacht. Zo'n vast avondritueel kan bijvoorbeeld bestaan uit nog het maken van een wandeling, boek lezen, luisteren naar muziek of het nemen van een warm bad of douche een uur voordat je gaat slapen. Je lichaam krijgt zo een seintje dat het tijd is om te gaan slapen;
✅ zorg voor voldoende beweging overdag. Ga alleen niet intensief sporten vlak voor het slapen gaan. Hierdoor maakt je lichaam adrenaline aan en verhoog je de lichaamstemperatuur;
✅ vermijd het kijken op beeldschermen. Deze geven namelijk blauw licht af en dat blauwe licht zorgt ervoor dat je melatonine aanmaak vermindert. Melatonine is het slaaphormoon wat ervoor zorgt dat je slaperig wordt in de avond;
✅ wanneer je zorgt voor een optimale slaapomgeving draagt dat bij aan een goede nachtrust. Een donkere en koele slaapkamer met een temperatuur tussen de 16 en 21 graden is het ideaalst. Wanneer je de slaapkamer niet goed kan verduisteren dan is het Manta Sleep Mask een heel fijn masker van zeer goede kwaliteit. Het masker drukt niet op je ogen, is verstelbaar en zorgt voor 100% duisternis;
✅ een wake up light helpt voor zowel wakker worden als bij het inslapen doormiddel van een nagebootste zonsopgang en zonsondergang;
✅ koffie, thee en cola bevatten cafeïne. Zorg ervoor dat je deze drankjes niet meer neemt. Cafeïne doet er namelijk zo'n 6 uur over om opgenomen te worden in het lichaam en verstoort zo de nachtrust;
✅ stress is echt funest voor je nachtrust. Stress is vaak een factor om in een vicieuze cirkel terecht te komen. Je krijgt dan stress van niet kunnen slapen en omdat je niet slaapt krijg je daar weer stress van. Zorg dat je kunt ontspannen voordat je naar bed gaat. Hierbij kan dat vaste avondritueel je goed helpen;
✅ wanneer je veel piekert en maalt zal dat wanneer je in bed ligt alleen maar erger worden. Las dan een overdag een piekermoment in. Dan schrijf je alle zorgen van je af en neem je die niet mee naar bed;
✅ eet geen zware maaltijden voordat je naar bed gaat. Wil je nog graag wat eten dan is het nemen van een snack met tryptofaan erin een goed idee. Tryptofaan stimuleert namelijk de aanmaak van melatonine;
✅ je kan ook een slechte nachtrust krijgen door een matras of kussen wat niet past. Als je ligt op een te hard of zacht matras zorgt dat voor pijnlijke spieren. Het is daarom van belang dat je op een goed passend matras en kussen ligt, zodat je uitgerust wakker wordt in de ochtend;
✅ zorg voor een goed geventileerde kamer. Zet je raam op een kiertje zodat er altijd voldoende zuurstof binnen komt.
✅ houd de slaapkamer alleen voor slapen en voor seks. Ga er niet werken of sporten. Je brein zal dan de slaapkamer gaan associëren met actie in plaats van ontspanning en rust;
✅ wanneer het slapen niet lukt ga je zelf dan niet forceren om te slapen. Dit werkt niet en je zal alleen maar gefrustreerder raken. Sta even op uit je bed en ga wat anders doen. Een rustige activiteit met een zacht gedimd licht aan. Wanneer je weer slaperig wordt stap je weer in bed.
✅ alles wat je aandacht geeft groeit en zo ook negatieve gedachten. Als je tegen jezelf zegt ik kan vannacht toch niet slapen, probeer het dan om te zetten naar positieve gedachten zoals: ik ga straks heerlijk in mijn warme bed liggen en slapen;
✅ yoga, meditatie of ademhalingsoefeningen dragen bij aan een betere nachtrust. Een fijne ademhalingsoefening is de 4-7-8 oefening. Waarbij je 4 seconden inademt door de neus, 7 seconden de adem vast houd en in 8 seconden via de mond weer uitademt. Dit herhaal je dan een paar keer totdat je in slaap valt.

Wil je nog meer informatie over het Manta Sleep Mask, wake up light, hoofdkussens of matras? Klik dan op één van de onderstaande links.


Ben jij benieuwd naar het Manta Sleep Mask? Check deze dan hieronder!



Ben je nu benieuwd naar een wake up light? Check dan hieronder de wake up light 's van Philips!


   

   


   

   


Wil jij nu meer handvatten voor een goede nachtrust? 

In dit artikel hebben we uitgelegd wat een slaapstoornis is, welke soorten slaapstoornissen er zijn en hebben we het uitgebreid gehad over de symptomen die daarbij horen. 

Wil jij nu leren hoe jij op een natuurlijke manier weer een goede slaper kunt worden? 

Dan is de Start met beter slapen cursus dé oplossing voor jou. Met deze cursus leer je stap voor stap hoe je je slaapkwaliteit kunt verhogen voor een betere nachtrust. Geen eindeloze nachten meer draaien en woelen – wij geven je de tools en inzichten die je nodig hebt om jouw slaaproutine een boost te geven. Wil jij dat ook?

 

Wacht dan niet langer en klik op de knop hieronder om naar het Start met beter slapen cursus te gaan!





Vond je dit artikel waardevol en heb je na het lezen van dit artikel nog vragen, tips of aanvullingen? Wees dan vrij om een reactie achter te laten. Dit word gewaardeerd.