Het meten van je slaap met een smartwatch is populairder dan ooit. Maar hoe betrouwbaar zijn deze metingen eigenlijk? Als slaapcoaches krijgen we deze vraag regelmatig en in deze blog duiken we dieper in de wetenschap achter slaaptracking en lees je of het hebben van een smartwatch nu écht helpt om beter te slapen?
Hoe meten smartwatches je slaap?
De meeste smartwatches meten slaap op basis van twee hoofdmethoden:
1. Bewegingssensoren (actigrafie):
Dit is de meest gebruikte methode, waarbij de smartwatch bewegingen van de pols registreert om te bepalen of je wakker bent of slaapt. Hoe minder beweging, hoe groter de kans dat je slaapt.
2. Hartslag- en hartslagvariabiliteit (HRV):
Sommige geavanceerde smartwatches meten ook hartslag en HRV (de variatie in tijd tussen hartslagen). Tijdens de verschillende slaapfasen (lichte slaap, diepe slaap en REM-slaap) verandert je hartslagpatroon, en op basis daarvan proberen deze apparaten slaapfasen te onderscheiden.
Hoewel deze technologieën een indicatie kunnen geven van slaappatronen, kunnen ze nooit een volledig nauwkeurige meting bieden zoals een polysomnografie. Bij een polysomnografie wordt de hersenactiviteit gemeten via elektroden.
Volgens slaaponderzoeker Sebastiaan Overeem van de TU Eindhoven is het meten van hersenactiviteit essentieel om nauwkeurig slaapfases te bepalen. Smartwatches kunnen dit niet, waardoor hun metingen minder betrouwbaar zijn.
Wat zeggen experts over de betrouwbaarheid?
Studies tonen aan dat smartwatches redelijk goed kunnen inschatten wanneer iemand slaapt en wakker is, maar dat ze moeite hebben met het nauwkeurig bepalen van slaapfasen.
Dus als je puur wilt weten hoe lang je slaapt, kan een smartwatch een handig hulpmiddel zijn. Maar als je diepere inzichten in slaapkwaliteit en slaapfasen wilt, zijn de resultaten veel minder betrouwbaar.
Veel voorkomende problemen bij slaap meten met een smartwatch
Omdat smartwatches geen elektrische hersenactiviteit kunnen meten, baseren ze de slaapfasen grotendeels op hartslag en beweging. Dit leidt vaak tot verkeerde bevindingen. Ze kunnen bijvoorbeeld bewegingen van je partner registreren.
Tijdens een rustige wakkere periode in bed kan de smartwatch denken dat je slaapt. Diepe slaap wordt vaak overschat, omdat een lage hartslag en weinig beweging ook kunnen voorkomen in lichtere slaapfasen.
Elke smartwatch gebruikt een eigen algoritme om slaap te analyseren. Dit betekent dat een Apple Watch, Fitbit en Garmin verschillende resultaten kunnen geven.
Daarbij kun je zo gefocust zijn op de smartwatch en de uitslag ervan dat je een slaapstoornis kan ontwikkelen genaamd Orthosomnie. Waarbij je zo obsessief bezig bent met het nastreven van een perfecte nachtrust dat er veel stress wordt ervaren, wat paradoxaal genoeg juist de slaap verslechtert.
Het gebruik van een smartwatch kan ook leiden tot een nocebo-effect. Dat wil zeggen dat als iemand wakker wordt en zich uitgerust voelt, maar dan op de smartwatch ziet dat de gemeten slaap slecht was, dan ineens gaat twijfelen aan zijn of haar eerste gevoel.
Wanneer is een smartwatch wel nuttig?
Ondanks de beperkingen kunnen smartwatches nuttig zijn om een algemeen beeld te vormen van je slaap. Zeker als je al een goede slaper bent, helpt het om inzicht te krijgen in je slaapduur, hoe vaak je wakker wordt in de nacht en welke activiteiten in de avond bijvoorbeeld invloed hebben op je slaap. Als je merkt dat je structureel te weinig slaapt, kan een smartwatch helpen om patronen te herkennen en te verbeteren. Gebruik deze informatie als een gids, niet als een diagnose.
Tips voor het gebruik van je smartwatch
- Gebruik het als hulpmiddel:
Zie je smartwatch als een ondersteuning, niet als een vervanging voor professioneel advies. - Focus op trends:
Let op langetermijnpatronen in plaats van dagelijkse fluctuaties. - Luister naar je lichaam:
Je eigen gevoel van uitgerustheid is vaak betrouwbaarder dan de data van je horloge.
Conclusie
Gebruik een smartwatch als hulpmiddel, niet als dé methode om je slaap te meten. Zie het als een manier om slaappatronen te herkennen.
Vergelijk resultaten met hoe je je voelt. Voel je je uitgerust, maar zegt je smartwatch dat je slecht hebt geslapen? Vertrouw dan op je eigen gevoel en energiepeil.
Maak je niet te druk over slaapfasen en let op je totale slaapgewoonten.
Wil je echt weten hoe goed je slaapt? Dan is een slaapdagboek, gecombineerd met hoe je je overdag voelt, vaak een betrouwbare methode dan een smartwatch.
👉 Wil jij zelf aan de slag met je slaap? Bij onze online slaapcursus ontvang je ons uitgebreide slaapdagboek. Een krachtig hulpmiddel om inzicht te krijgen in jouw slaappatroon én de eerste stap naar blijvende verbetering. Start vandaag nog met beter slapen!
FAQ list | Smartwatch
Hoe betrouwbaar zijn de hartslagmetingen van een smartwatch?
De meeste smartwatches geven een goede indicatie van je hartslag in rust, maar kunnen minder precies zijn bij intensieve beweging of zweten.
Kan ik een smartwatch vertrouwen voor medische doeleinden?
Hoewel sommige modellen medische goedkeuring hebben, zijn smartwatches over het algemeen bedoeld voor inzicht in je gezondheid, niet voor diagnose of medische beslissingen.
Hoe nauwkeurig is de slaapregistratie van een smartwatch?
Smartwatches kunnen patronen in je slaapgedrag goed bijhouden, maar kunnen niet precies meten in wat voor een slaapfase je zit. Denk aan de lichte of diepe slaapfase.
Hoe betrouwbaar is de slaapmeting van mijn smartwatch?
De slaapmeting geeft vooral een goed beeld van je slaappatroon, maar de exacte slaapfasen zijn alleen goed te meten door een polysomnografie waarbij de hersenactiviteit wordt gemeten.
Waarom wijkt de slaapduur op mijn smartwatch soms af van wat ik zelf ervaar?
Smartwatches kunnen lichte momenten van wakker zijn (zoals draaien of even op je telefoon kijken) verkeerd interpreteren als slaap of andersom. Dit kan de gemeten duur beïnvloeden.
Wat beïnvloedt de betrouwbaarheid van een smartwatch het meest?
Factoren zoals huidtype, lichaamsbeharing, beweging, pasvorm en zelfs temperatuur kunnen invloed hebben op metingen.
Vond je dit artikel waardevol en heb je na het lezen van dit artikel nog vragen, tips of aanvullingen? Wees dan vrij om een reactie achter te laten. Dit word gewaardeerd.
