Wat zijn Periodieke Beenbewegingen van de Slaap (PLMD)?

Wat zijn Periodieke Beenbewegingen van de Slaap (PLMD)?

Periodieke Beenbewegingen van de Slaap, ook wel bekend als Periodic Limb Movement Disorder (PLMD), is een slaapstoornis

Wat is een slaapstoornis? Een  slaapstoornis is een medische aandoening die ervoor zorgt dat je niet goed of niet op een gezonde manier kunt slapen. Het kan je dagelijks functioneren behoorlijk beïnvloeden...

PLMD komt vaak voor in combinatie met een andere aandoening: het Rusteloze Benen Syndroom (RBS). Hoewel de exacte oorzaak van PLMD nog niet volledig begrepen is, speelt een verstoring in de stofwisseling van ijzer en dopamine waarschijnlijk een belangrijke rol.

In dit artikel leggen we uit wat PLMD precies is, wat de oorzaken zijn, hoe je het herkent en welke behandelingsopties er zijn.

Symptomen van periodieke beenbewegingen van de slaap (PLMD)

De symptomen van PLMD zijn meestal vrij duidelijk, hoewel ze vaak pas opgemerkt worden door een partner of na een slaaponderzoek. De belangrijkste symptomen zijn:

• Onwillekeurige beenbewegingen: 
  De benen maken herhaaldelijke schokkende of stotende bewegingen tijdens de slaap. Deze bewegingen kunnen ook de armen beïnvloeden, maar de benen zijn meestal het meest getroffen.
• Verstoring van de slaap: 
  Omdat de beenbewegingen de slaap verstoren, kan het moeilijk zijn om in een diepe slaap te komen of door te slapen. Dit kan leiden tot overmatige slaperigheid en vermoeidheid overdag.
• Geen controle over de bewegingen: 
  De bewegingen vinden plaats terwijl je slaapt en kunnen zich onbewust herhalen gedurende de nacht.

Vaak wordt PLMD pas gediagnosticeerd wanneer de slaapkwaliteit merkbaar afneemt, of wanneer de partner van de persoon de schokkende bewegingen waarneemt.

Oorzaken van periodieke beenbewegingen van de slaap (PLMD)

Hoewel de precieze oorzaak van PLMD niet bekend is, zijn er verschillende factoren en aandoeningen die de kans op het ontwikkelen van PLMD kunnen vergroten. Enkele bekende oorzaken en risicofactoren zijn:

• Rusteloze benen syndroom (RBS): 
  PLMD komt vaak voor bij mensen met RBS. Beide aandoeningen hebben te maken met oncontroleerbare bewegingen van de benen, maar RBS wordt gekarakteriseerd door een ongemakkelijk gevoel in de benen, terwijl PLMD alleen bewegingen betreft.
• Ijzertekort: 
  Een lage ijzerwaarde in het lichaam kan bijdragen aan PLMD, aangezien ijzer een cruciale rol speelt in de hersenfunctie en dopamineproductie.
• Ziekte van parkinson: 
  Deze neurologische aandoening wordt geassocieerd met problemen in de motorische controle, wat kan leiden tot onwillekeurige bewegingen, zoals bij PLMD.
• Nierfunctiestoornissen: 
  Chronisch nierfalen kan de balans van elektrolyten en ijzer in het lichaam verstoren, wat PLMD kan verergeren.
• Schildklierproblemen: 
  Een verstoorde schildklierfunctie kan bijdragen aan allerlei gezondheidsklachten, waaronder slaapstoornissen zoals PLMD.
• Medicamenteuze bijwerkingen: 
  Bepaalde medicijnen, zoals antidepressiva, antipsychotica of medicijnen tegen misselijkheid, kunnen PLMD als bijwerking veroorzaken.
• Slaapapneu
  

  Wat is slaapapneu? Slaapapneu is een veelvoorkomende slaapstoornis  die zich voordoet wanneer je  ademhaling tijdelijk stopt tijdens het slapen. Deze ademstops kunnen wel 10 seconden of langer duren en..
  : 
  Mensen die lijden aan slaapapneu hebben een verhoogde kans op het ontwikkelen van PLMD, aangezien beide aandoeningen het slaapritme verstoren.

Hoe wordt periodieke beenbewegingen van de slaap gediagnosticeerd?

De diagnose van PLMD wordt meestal gesteld door middel van een slaaponderzoek (polysomnografie), waarbij artsen meten hoeveel bewegingen er tijdens de slaap plaatsvinden. Dit onderzoek wordt doorgaans in een slaapkliniek uitgevoerd, waarbij je een nacht wordt opgenomen om gedetailleerd te kijken naar je slaapgedrag en de bijbehorende beenbewegingen.

Tijdens het slaaponderzoek wordt niet alleen gekeken naar de frequentie en intensiteit van de beenbewegingen, maar ook naar andere factoren zoals ademhaling en hartslag, die mogelijk verstoringen kunnen veroorzaken.

Behandeling van periodieke beenbewegingen van de slaap (PLMD)

De behandeling van PLMD is afhankelijk van de onderliggende oorzaak. In veel gevallen kan de behandeling van de oorzaak ervoor zorgen dat de symptomen van PLMD verdwijnen. Enkele mogelijke behandelingen voor PLMD zijn:

1.⁠ ⁠Behandeling van ijzertekort

Als ijzertekort een rol speelt bij de aandoening, kan het nemen van ijzersupplementen helpen om de symptomen van PLMD te verminderen.

2.⁠ ⁠Medicijnen

Sommige medicijnen kunnen helpen om de bewegingen te verminderen. Dopamine-agonisten (die de dopamineproductie in de hersenen stimuleren), zoals pramipexol, worden vaak voorgeschreven bij PLMD, vooral als het gerelateerd is aan RBS. Ook andere medicijnen, zoals slaapmiddelen of kalmeringsmiddelen, kunnen in sommige gevallen nuttig zijn.

3.⁠ ⁠Behandeling van onderliggende aandoeningen

Als PLMD veroorzaakt wordt door een andere aandoening, zoals de ziekte van Parkinson, nierproblemen of schildklierdisfunctie, kan het behandelen van die aandoening ook de symptomen van PLMD verlichten.

4.⁠ ⁠Slaapoptimalisatie

Een gezonde slaapomgeving en goede slaaphygiëne

Wat is slaaphygiëne? Slaaphygiëne verwijst naar de gewoonten en omstandigheden rondom je  slaap . Het is eigenlijk een combinatie van gezonde slaapgewoonten die ervoor zorgen dat je lichaam en gees t..

5.⁠ ⁠Fysieke therapieën

In sommige gevallen kan fysiotherapie helpen om de spieren te ontspannen en de frequentie van de beenbewegingen te verminderen.

Wanneer moet je een arts raadplegen?

Als je merkt dat je regelmatig onwillekeurige beenbewegingen maakt tijdens de slaap of als je slaapkwaliteit significant afneemt, is het verstandig om een arts te raadplegen. Een arts kan de onderliggende oorzaak van je symptomen vaststellen en je helpen bij het vinden van de juiste behandelingsopties om de verstoring van je slaap te verminderen.

Conclusie: De impact van periodieke beenbewegingen op je slaap

Periodieke Beenbewegingen van de Slaap (PLMD) kunnen een aanzienlijke invloed hebben op je slaapkwaliteit en je algemene welzijn. Door de juiste diagnose en behandeling kan je de symptomen beheersen en de kwaliteit van je slaap verbeteren. Of de oorzaak nu te maken heeft met ijzertekort, medicatie of een andere medische aandoening, het is belangrijk om het probleem serieus te nemen en samen met een arts een oplossing te vinden.

Wil je meer informatie over slaapstoornissen? Check dan dit artikel: Wat is een slaapstoornis?