Wat is Nycturie (nocturie)?

Nycturie, ook wel bekend als nocturie, is de medische term voor het regelmatig wakker worden gedurende de nacht om te plassen. Dit kan de nachtrust flink verstoren, en in sommige gevallen kan het ook wijzen op een onderliggende medische aandoening. Hoewel het soms gewoon een gevolg kan zijn van je levensstijl of leeftijd, is het belangrijk om de oorzaken van nycturie te begrijpen en te weten wanneer het tijd is om naar een arts te gaan.

Wat is nycturie precies?

Normaal gesproken produceert je lichaam minder urine terwijl je slaapt, wat ervoor zorgt dat de meeste mensen tussen de 6 en 8 uur kunnen doorslapen zonder dat ze ’s nachts uit bed hoeven te komen. Als je echter meer dan twee keer per nacht moet opstaan om te plassen, dan zou het kunnen dat je te maken hebt met nycturie.

Nycturie kan de kwaliteit van je slaap ernstig beïnvloeden, wat kan leiden tot vermoeidheid en andere gezondheidsproblemen. Maar het is niet alleen een probleem voor je nachtrust – het kan ook een symptoom zijn van een andere medische aandoening.

Wat zijn de oorzaken van nycturie?

De oorzaken van nycturie zijn breed en kunnen variëren van levensstijlfactoren tot medische aandoeningen. Het is belangrijk om te begrijpen dat nycturie een symptoom is en geen ziekte op zich. Hier zijn enkele mogelijke oorzaken:

1. Levensstijl en gewoonten

• Te veel vochtinname voor het slapen:
  Als je vlak voor het slapen veel drinkt, kan je lichaam de vloeistoffen niet snel genoeg verwerken, wat je 's nachts dwingt om op te staan en naar de wc te gaan.
• Cafeïne of alcoholgebruik:
  Cafeïne en alcohol kunnen de blaas irriteren, waardoor je vaker moet plassen, zelfs 's nachts.

2. Medische aandoeningen

Nycturie kan vaak een teken zijn van een onderliggende medische aandoening. Enkele aandoeningen die nycturie kunnen veroorzaken zijn:

• Infectie of vergrote prostaat:
  Een blaas- of urineweginfectie kan de frequentie van urineren verhogen. Bij mannen kan een vergrote prostaat ook druk uitoefenen op de blaas, wat het plassen bemoeilijkt.
• Blaasverzakking:
  Bij vrouwen kan een verzakte blaas (door bijvoorbeeld verzwakte bekkenbodemspieren) leiden tot frequent urineren, vooral 's nachts.
• Overactieve blaas:
  Dit komt voor wanneer de blaas zich oncontroleerbaar samentrekt, zelfs als er maar een kleine hoeveelheid urine in zit, wat leidt tot frequente aandrang.
• Tumoren:
  Tumoren in de blaas, prostaat of het bekkengebied kunnen de blaasfunctie beïnvloeden en de drang om te plassen verhogen.
• Diabetes:
  Een slecht gereguleerde bloedsuikerspiegel kan leiden tot meer urineproductie, wat het nachtelijke plassen verhoogt.
• Angststoornissen:
  Stress en angst kunnen ook de frequentie van urineren verhogen, wat soms leidt tot nycturie.
• Slaapapneu:
  Deze slaapstoornis kan het lichaam in een staat van verhoogde stress houden, wat leidt tot meer plassen 's nachts.
• Neurotische stoornissen:
  Aandoeningen zoals multiple sclerose en Parkinson kunnen de blaasfunctie beïnvloeden en nycturie veroorzaken.
• Oedeem of gezwollen onderbenen:
  Wanneer overtollig vocht zich overdag ophoopt in de benen en 's nachts naar de blaas stroomt, kan dit leiden tot nachtelijk plassen.

3. Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap kan de groeiende baarmoeder druk uitoefenen op de blaas, wat de frequentie van het urineren verhoogt. Dit komt vaak voor in het derde trimester, wanneer de baby groter is en de blaas meer ruimte inneemt.

4. Medicijnen en bijwerkingen

Sommige medicijnen kunnen als bijwerking nycturie veroorzaken. Dit geldt vooral voor medicijnen die voorgeschreven worden voor:

• Hoge bloeddruk:
  Diuretica, ook wel vochtafdrijvers genoemd, worden vaak voorgeschreven voor hoge bloeddruk en kunnen de productie van urine verhogen.
• Gezwollen voeten of oedeem:
  Medicijnen die helpen om vocht uit het lichaam te verwijderen, kunnen ervoor zorgen dat overtollig vocht 's nachts naar de blaas wordt getransporteerd.

Wanneer is het tijd om een arts te raadplegen?

Hoewel het normaal is om af en toe 's nachts te moeten plassen, is het belangrijk om medische hulp te zoeken als je merkt dat je vaker dan twee keer per nacht moet opstaan. Nycturie kan niet alleen je slaap verstoren, maar het kan ook wijzen op een onderliggende gezondheidsstoornis die behandeling vereist.

Je arts kan tests uitvoeren, zoals urineonderzoek of bloedonderzoek, om te achterhalen wat de oorzaak is van je nycturie. Afhankelijk van de oorzaak kan de behandeling variëren van eenvoudige leefstijlaanpassingen tot medicatie of zelfs chirurgie.

Hoe kun je nycturie behandelen of verminderen?

Er zijn verschillende manieren om de symptomen van nycturie te verminderen, afhankelijk van de oorzaak:

1. Aanpassen van je vochtinname:
   Probeer minder te drinken in de uren voor het slapengaan en vermijd cafeïne en alcohol, omdat deze de blaas kunnen irriteren.
2. Medicatie:
   Als een medische aandoening de oorzaak is, kunnen medicijnen helpen. Voor een overactieve blaas kunnen bijvoorbeeld anticholinergica worden voorgeschreven.
3. Leefstijlaanpassingen:
   Het verbeteren van je slaapgewoonten en het in stand houden van een gezond gewicht kan helpen om de frequentie van nachtelijk plassen te verminderen.
4. Medicatietiming:
   Als je medicijnen gebruikt die vochtafdrijvend werken, kun je overleggen met je arts om deze eerder op de dag in te nemen.

Conclusie

Nycturie is een aandoening waarbij je meer dan twee keer per nacht moet plassen, wat kan leiden tot verstoorde nachtrust en vermoeidheid. Het kan verschillende oorzaken hebben, van leefstijlfactoren tot medische aandoeningen zoals een vergrote prostaat, diabetes, of een overactieve blaas. Als je merkt dat je vaak wakker wordt om te plassen, is het belangrijk om de onderliggende oorzaak te achterhalen door een arts te raadplegen.

Wil je meer informatie over slaapstoornissen? Check dan dit artikel: Wat is een slaapstoornis?