Hyperventilatie tijdens de slaap

Wist je dat je niet enkel overdag last kan hebben van hyperventilatie maar ook ’s nachts tijdens de slaap? Het blijkt dat hyperventilatie en paniekaanvallen hand in hand gaan. Dat je ’s nachts kunt hyperventileren doordat je overdag te veel onder stress staat. 

Benieuwd wat je eraan kunt doen? Je leest het verderop in dit artikel!

Wat is hyperventilatie?

Iemand die hyperventileert haalt onnodig snel of veel te diep adem. Als je wel eens iemand hebt meegemaakt die hyperventileert of het zelf hebt ervaren dan weet je dat het er vaak heel ernstig uit ziet. Gelukkig is het in de meeste gevallen ongevaarlijk.

Meestal komt hyperventilatie voor als chronische aandoening (je hebt er dan regelmatig last van) en in slechts 10% is er sprake van een acute (sporadische) aanval.

Door deze snelle en diepe ademhaling komt er meer zuurstof in het bloed en adem je meer koolstofdioxide (co2) uit. Omdat koolstofdioxide het zuur gehalte van het bloed beïnvloed kan dit een aantal klachten met zich mee brengen.

Wat zijn de symptomen van hyperventilatie?

Alhoewel de symptomen vaak overeenkomen is het toch belangrijk dat hier een onderscheid wordt gemaakt tussen de symptomen bij acute gevallen en mensen die hier voortdurend (chronisch) last van hebben. Het grootste verschil zit hem in dat de klachten bij acute gevallen vaak beangstigender zijn dan de chronische hyperventilatie. Bij deze variant wordt de versnelde of verdiepte ademhaling zelfs nauwelijks opgemerkt en zijn dan ook minder hevig. Een acute aanval wordt zelfs vaak verward met een hartaanval.

Symptomen van een acute aanval van hyperventilatie

Een acute aanval van hyperventilatie veroorzaakt meestal een verzameling van vervelende klachten. De meest voorkomende klachten zijn:

• benauwd gevoel, kortademigheid en transpiratie;
• pijn in de borst en hartkloppingen;
• droge mond;
• duizeligheid;
• licht, warm en tintelend gevoel in het hoofd;
• tintelingen in de ledematen;
• slap gevoel in de knieën.

Symptomen van chronische hyperventilatie

Mensen die lijden aan chronische hyperventilatie, hyperventileren dag en nacht. Ze merken de versnelde of verdiepte ademhaling dan ook nauwelijks op doordat de klachten vaak vager en minder hevig zijn. De meest voorkomende klachten zijn:

• vermoeidheid;
• hoofdpijn;
• concentratiestoornissen;
• slapeloosheid;
• rug- en buikpijn;
• pijnlijke steken in de borststreek;
• angstig gevoel.

Doordat deze klachten zo algemeen zijn en daardoor op allerlei aandoeningen kunnen wijzen is een exacte diagnose moeilijk te stellen.

Hoe komt het dat je tijdens je slaap kunt hyperventileren?

Je zou verwachten dat je tijdens je slaap heel ontspannen bent en dat je ademhaling dan ook rustig zou moeten verlopen. Dat sommige mensen ’s nachts hyperventileren is nog merkwaardiger als je weet dat wanneer je slaapt je minder zuurstof nodig hebt en ook langzamer gaat ademen naarmate de slaapcyclus verder vordert.

Maar omdat tijdens de slaapcycli die je in een nacht doorloopt je hersenen alle indrukken van de dag verwerken is het mogelijk dat je tijdens je slaap hyperventilatie kunt krijgen en hier zelfs door gewekt kunt worden. Tijdens dit verwerkingsproces scheiden de hersenen alle informatie die belangrijk is en alle informatie die niet zo belangrijk is. Dit helpt om overdag geconcentreerd te blijven en zo blijft ook je geheugen optimaal werken.

Heb je veel last van spanningen overdag en krijg je hierdoor met veel stress te maken dan kan het zo zijn dat je tijdens de verwerking van al deze indrukken ’s nachts begint te hyperventileren.

Hyperventilatie is vrijwel altijd het gevolg van stress

De meest voorkomende oorzaken van hyperventilatie hebben vrijwel altijd te maken met spanningen, angst of stresserende factoren. Het is dan ook geen wonder dat perfectionisten en mensen die veeleisend zijn voor zichzelf een verhoogd risico lopen.

Ook bepaalde omstandigheden (drukte, veel mensen, gesloten ruimte, veel licht) kunnen een aanval uitlokken. Het lichaam gaat dan namelijk stresshormonen aanmaken zoals adrenaline. Je gaat hierdoor vanzelf sneller ademhalen en ook het hart gaat sneller kloppen.

Oorzaken hyperventilatie tijdens de Slaap

Als je langdurig stress ervaart dan kunnen de hersenen al deze informatie niet zo goed meer verwerken. Nu neemt de ademhaling tijdens de slaap juist toe terwijl die eigenlijk juist zou moeten afnemen, met hyperventilatie tot gevolg.

Voel je je overdag vaak gespannen dan zal je ook zien dat je ’s nachts ook vaker last gaat krijgen van onrustige dromen.

Nachtelijke paniekaanvallen en hyperventilatie

Als je ’s nachts wakker wordt van je hyperventilatie dan is het te vergelijken met die van een paniekaanval. Je schiet dan als het ware wakker terwijl je naar adem snakt. Een beetje te vergelijken met het wakker schieten uit een enge nachtmerrie.

Nachtelijke hyperventilatie en Obstructieve Slaapapneu

Er is ook een verband tussen slaapapneu en hyperventilatie. Mensen die lijden aan slaapapneu stoppen tijdens hun slaap meerdere malen per nacht met ademen doordat de luchtweg geblokkeerd raakt. De hersenen geven om zichzelf te beschermen een signaal af dat je wakker moet worden en er iets aan moet doen. Op dat moment ga je weer ademhalen. Voel je je angstig dan kan het zo zijn dat je door dit wekken wakker wordt met een paniekaanval en begint te hyperventileren.

Behandeling van nachtelijke hyperventilatie

Je bent al een heel eind op weg als je een manier vindt om echt te ontspannen voor je naar bed toe gaat. Zodat je de stress als het ware al voor een groot deel verwerkt hebt. Dit kan op allerlei manieren en het is belangrijk dat je een ontspanningsoefening kiest waar jij je het fijnst bij voelt. Sommige mensen kiezen voor meditatie, anderen doen bijvoorbeeld yogaoefeningen.

Heb je echt continu last van angst en stress dan is het een goed idee om bijvoorbeeld de hulp van je huisarts, fysiotherapeut of een psycholoog in te schakelen. 

Ook een goede slaaphygiëne zal ertoe bijdragen dat je je stress beter kunt verwerken, lekkerder slaapt en je beter kunt functioneren overdag.

Word je ’s nachts hyperventilerend wakker dan is je focus leggen op je ademhaling het beste wat je kunt doen. 

Ademhalingsoefening voor als je hyperventilerend wakker wordt

Om deze oefening te starten is het belangrijk dat je rechtop en comfortabel zit.

• adem uit via je mond;
• sluit je mond en adem in door je neus gedurende 4 seconden;
• houd je adem vervolgens gedurende 7 seconden in;
• adem volledig uit door je mond gedurende 8 seconden;
• adem terug in en begin de oefening opnieuw;
• herhaal deze oefening nog 2 keer.

Samenvatting

Hyperventilatie en paniekaanvallen gaan hand in hand. Je hyperventileert tijdens je slaap omdat je hersenen het moeilijk hebben om alle indrukken van de dag te verwerken. Als je ’s nachts wakker wordt met hyperventilatie is het goed om je leven eens onder de loep te nemen en te kijken wat je kunt doen om je dag als minder stresserend te ervaren. Met goede ademhaling en ontspanningsoefeningen voor het slapen kom je al een heel eind. Heb je voortdurend last van stress dan is het raadzaam om hier wat aan te gaan doen.

Vond je dit artikel waardevol en heb je na het lezen van dit artikel nog vragen, tips of aanvullingen? Wees dan vrij om een reactie achter te laten. Dit word gewaardeerd.